De huidige situatie in de Zwarte Zee-regio heeft zwaarwegende gevolgen voor de bakkerijsector. Brood, een van de fundamentele pijlers van onze dagdagelijkse voeding en lokale werkgelegenheid, is rechtstreeks afhankelijk van de beschikbaarheid van granen en energie. Ook oliën, zoals onder andere zonnebloemolie, zijn als grondstof van aanzienlijk belang voor onze productie. Door de pandemie en verschillende logistieke uitdagingen was de bevoorrading van al deze grondstoffen voordien al moeilijk. Maar door het huidige conflict vrezen wij vandaag voor een verdere en diepgaande verstoring van onze productiecapaciteit.
Daarnaast stijgen ook de kosten voor transport, voor verpakkingen en voor de productie van bloem en brood. Vooral de geopolitiek gedreven explosieve energiekost heeft een grote impact aangezien broodbakken bij uitstek een energie-intensief proces is. Gevolgen op de broodprijs zijn dan ook onafwendbaar.
Korte termijn: vrees voor explosie van prijzen
Alhoewel er momenteel voor de volgende weken nog voldoende voorraad bloem en meel is bij onze leveranciers, blijkt de vraag op onze lokale en Europese markt enorm toegenomen en dit vanuit landen die zich voordien quasi exclusief in de Zwarte Zee-regio bevoorraadden. Onze vrees is dan ook dat door deze toegenomen vraag de prijzen van bloem en vele andere grondstoffen zeer snel zullen exploderen.
Op middellange en lange termijn: prioriteit geven aan voeding
Op langere termijn - alhoewel de situatie nog te onduidelijk en instabiel is om hierover met zekerheid iets te beweren - is er een meer dan reële kans op ernstige verstoring van zowel de prijs als de beschikbaarheid van onze grondstoffen en energie. Bovendien neemt de vraag naar onze schaarse grondstoffen toe vanuit de ‘animal feed’ en ‘bio-fuel’-industrie. Het lijkt ons evident dat de voedingssector prioriteit krijgt wanneer nodig.
Uitvoer grondstoffen stopgezet
Oekraïne en Rusland zijn goed voor meer dan een kwart van de tarwe-export van de wereld. Ze zijn ook belangrijke leveranciers van maïs en gerst. Samen zijn ze goed voor meer dan 75 procent van de wereldexport van zonnebloemolie, een van de vier belangrijkste eetbare oliën ter wereld. Daarbovenop zijn er ook al verklaringen van zowel de Russische premier Misjoestin dat Rusland het graan voor zijn eigen broodbakkerijen voorrang moet geven boven de export, als uit Kiev dat er een verbod komt op de uitvoer van verschillende graansoorten. Het land wil daarmee zorgen voor genoeg voedsel voor de eigen bevolking en het leger. Maar ook andere landen in de regio hebben de export van bepaalde grondstoffen intussen stopgezet.
Onzekerheid over toekomstige oogsten
Voor wat de vooruitzichten betreft, heerst er onzekerheid over toekomstige oogsten uit Oekraïne. Immers, er bestaat een schaarste aan kunstmeststof en gewasbeschermingsmiddelen, brandstof en mankracht die nodig zijn voor een succesvolle opbrengst. Er rijst zelfs de vraag of boeren uit de regio überhaupt op het land zullen kunnen werken en of er voldoende zaaisel aanwezig zal zijn.
Stijging broodprijs onvermijdbaar
Om de Belgische voedselvoorziening en werkgelegenheid binnen de sector te garanderen, moeten onze bakkerijen de op alle fronten gestegen kosten kunnen doorrekenen. Dat zal op korte termijn leiden tot hogere prijzen voor consumenten. Hoeveel dat precies is, is nu nog niet te voorspellen. Het dient wel verduidelijkt te worden dat de industriële (BtoB) bakkerijen niet zelf de uiteindelijke broodprijs op het winkelpunt bepalen, en dit in tegenstelling tot de warme bakker die zijn klant in zijn eigen winkel bedient. Het is dan ook belangrijk dat de hele keten, inclusief de supermarkten, verder hun rol opnemen om tot een faire prijsontwikkeling te komen. Maar dat de broodprijs zal stijgen, lijkt onvermijdbaar.
Brood blijft binnen de voeding een uiterst competitief product in verhouding met zijn voedingswaarde. Brood is en blijft even lokaal, natuurlijk, voedzaam en lekker!
Te contacteren met vragen:
Mevr. Kathou Wagemans, Secretaris-generaal FGBB via kw@fevia.be of 0475 26 86 87
